«ՊԱՐԶԱՊԵՍ ԼԻՆԵ՞Լ, ԹԵ՞ ԼԻՆԵԼ ՄԱՐԴ»

Հայաստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության պետական մրցանակների դափնեկիր, երիտասարդ բանաստեղծ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ՀՈՎԱԿԻՄՅԱՆԻ հետ մեր զրույցը ժամանակակից գրականության դերի մասին է:

-Համակարգչային այս դարում, երբ մեծամասնությունը տարված է սոցիալական կայքերով, ինչո՞վ է հաստատում պոեզիան իր լինելության իրավունքը:
-Պոեզիան հոգու և բանականության զավակն է, որը, անկախ տեխնածին աղետներից, գիտական նվաճումներից և ճգնաժամերից, գալիս է բանաձևելու այն ժամանակը, որում ապրում է բանաստեղծը, ով հաճախ, ի տարբերություն իր գործի, չի կարողանում լիովին հաստատել ապրելու իր իրավունքը:
-Ի՞նչն է խանգարում այդ իրավունքը հաստատելուն:
-Ընթերցողների սակավությունը: Այսօր մեր երկրում ժամանակակից որևէ գրող չի կարող պարծենալ իր գրքերի տպագրման և սպառման ծավալով:
-Վերջերս «Երբ մենք չաղոթեցինք» ժողովածուի համար արժանացաք հանրապետության նախագահի պարգևին. դա չշարժե՞ց ընթերցողների հետաքրքրությունը Ձեր գրքի նկատմամբ:
-Ընթերցողի հետաքրքրությունը հաճախ բավարարվում է միայն այն գործերով, որոնք տեղադրվել են համացանցում: Մեղադրել չենք կարող, քանի որ սոցիալական վիճակն այնպիսին է, որ գիրքը դարձել է ավելորդ ճոխություն:
-Աշխարհում էլեկտրոնային տարբերակով գրքեր ընթերցելը բավականին տարածված երևույթ է, ընթերցողն էլ ընթերցում է: Մի՞թե Հայաստանը դուրս է այդ ամենից, և արդյոք Դուք դե՞մ եք էլեկտրոնային տարբերակով գրքերի ընթերցմանը:
-Էլեկտրոնային տարբերակը ներկայանալու մեծ հնարավորություններ է տալիս: Չգիտեմ` ինչ է կատարվում աշխարհում, բայց ես դեռ ծանոթ չեմ էլեկտրոնային հագուստին, սննդին, որով գրողը, անկախ իր վեհ գաղափարներից, պարտավոր է կաղապարել իր հողեղեն մարմինը:
-Խոսում եք գրողի վեհ գաղափարներից: Իսկ ի՞նչ վեհության շղարշով կծածկեք մեր ժամանակակից գրականության չափից ավելի մերկ տողերը:
-Գրականությունը բոլոր ժամանակներում արյան մի կաթիլ է, որը տրվում է հասարակության հետազոտությանը: Եթե այսօրվա արյունն ախտահարված է անգամ ՁԻԱՀ-ով, դա ոչ թե գրողի մեղավորությունն է, այլ այն հասարակության, որն իր բարոյազուրկ կեցվածքով վարակակիր է դառնում: Ինչպե՞ս կարելի է այսօր գրել սազի ու նազի մասին, եթե շուրջդ գիշերային ակումբներ են, որտեղ, ըստ մեր քաղաքացիների, անգամ իրենք մուտքի իրավունք չունեն: Երբ օպերայի շենքում «Օպերա» ակումբներ են, իսկ մանկական զբոսայգիները վերածվել են սոդոմ-գոմորի:
-Այս ամենը ներառելով Ձեր պոեզիայում, արդյոք ջուր չե՞ք լցնում սոդոմգոմորյան խառնաշփոթի ջրաղացին:
-Իհարկե, ոչ: Արվեստագետը նման է բժշկի: Առանց ախտորոշելու, որքան էլ այդ փաստը ցավալի է, հնարավոր չէ ապաքինել: Հակառակ դեպքում, անտարբերությամբ կարելի է ապականել:
-Ինչպես որևէ կուսակցության կամ աղանդի պատկանելն է դարձել «մոդայիկ», այնպես էլ երիտասարդ գրողներն ու քննադատները գրականության ասպարեզը բաժանել են երկու «թիմի» միջև` «Ցոլքերի» և «Երիտասարդական սեկցիայի»: Գիտեմ` Դուք «ցոլքերական» եք: Եթե մի օր որոշեք լքել նրանց, թշնամիներ ձեռք չե՞ք բերի:
-«Ցոլքեր» կենտրոնն ընտանեկան տաքուկ միջավայր է, որը հիմնել են բանաստեղծուհի Հռիփսիմէն և Հովհաննես Գրիգորյանը: Նրանք «թռչելու» դասեր են տալիս նոր սերնդին: Սա ենթադրում է անկեղծություն, հարգանք բառի նկատմամբ և թևերը լայն բացելու հնարավորություն: Երբ հեռանում ես այդ ընտանիքից, ուրեմն արդեն թռչել գիտես: Դրա վկան են «Մուտք» մատենաշարով տպագրվող անթոլոգիաներն ու գրքերը:
-Ոմանք ասում են` արվեստը հարցեր է առաջադրում։ Դուք ի՞նչ կասեք:
-Արվեստը զրույց է: Զրույց աշխարհի հետ: Այս զրույցում էլ առկա են թե՛ հարցերը, թե՛ պատասխանները: Շեքսպիրյան հարցն արդեն արդիական չէ, քանի որ վերափոխումների այս դարում հնարավոր չէ «չլինել»: Այլ հարց է` պարզապես լինե՞լ, թե՞ լինել մարդ։
Զրուցեց Սաթենիկ ՀՈՎԱԿԻՄՅԱՆԸ

Մեկնաբանություններ